Tijdens het schrijven van mijn nieuwe boek De dromer en het slangenmeisje probeerde ik het me voor te stellen: die wolk in de woestijn, tijdens de uittocht van Egypte. Is het een witte wolk, een wolk van slierten, een met scherpe randen waar je figuren in kunt zien? Verandert hij ook van kleur?
 
Als de zon is verdwenen, wordt de wolkkolom een kolom van vuur. Ik denk dan dat het nooit echt donker is geweest. Als je dan ’s nachts nodig moest, of een van je kinderen, kon je best makkelijk met je tentpin naar de rand van het kamp om daar je ding te doen. Tentpin? Ja, God Zelf had bevolen dat die mee moest zodat je ter plekke je behoefte kon begraven. Wel zo netjes. Zo zie je maar weer dat God Zich bezighoudt met de gewone, dagelijkse dingen van ons leven.

Boog in de wolken 
De eerste keer dat het woord ‘wolk’ in de Bijbel voorkomt, is in Genesis 9. God heeft de ark geopend en Noach, zijn vrouw en hun kinderen stappen – waarschijnlijk getraumatiseerd, maar opgelucht – op de schoongewassen aarde. God sluit een verbond met de aarde en de levende zielen en belooft dat er niet nog een keer een watervloed zal komen die alles vernietigt. Drie keer lezen we over de boog in de wolken.
 
Deze regenboog staat inmiddels symbool voor Gods goedheid en trouw. Deze boog en wolken zijn aan elkaar verbonden. Zonder wolken, geen boog. Zouden wolken ook iets vertellen over Gods grootheid? Dé wolk wel. Als de Israëlieten Egypte verlaten, lezen we al snel dat God Zich laat zien in een wolkkolom. Geen idee hoe dat eruit heeft gezien. In De dromer en het slangenmeisje probeer ik een voorstelling te geven, maar in het echt was het vast veel indrukwekkender.

Angstaanjagend 
Als het volk de tenten heeft opgezet bij het Sinaïgebergte en drie dagen heeft genomen om zich voor te bereiden, verschijnt God aan hen. In een wolk. Telkens komt de wolk terug als zichtbaar bewijs van Gods aanwezigheid, van Gods glorie. Op de Sinaï met donder en bliksem, een berg die rookt als een oven.

Die keer is God aanwezigheid zo overweldigend dat het de mensen de stuipen op het lijf jaagt. Uit deze angstaanjagende wolk klinkt God stem die de tien woorden – bij ons bekend als de tien geboden – doorgeeft. Later, als het volk de tabernakel heeft gebouwd, zal de wolk deze bijzondere tent bedekken. En nog later geldt dat ook voor de tempel die Salomo heeft gebouwd op de berg Sion.

Stem 
In het Nieuwe Testament is de wolk ook een terugkerend thema. Als Jezus met Petrus en Johannes een berg beklimt en daar Elia en Mozes ontmoet, klinkt er een stem uit de wolken die Jezus verheerlijkt. Als Jezus naar de hemel gaat, onttrekt een wolk het zicht op Hem. Dat is niet alles. Als Jezus weer terugkomt, is er volgens Lukas ook een wolk bij betrokken: En dan zullen zij de Zoon des mensen zien komen in een wolk, met grote kracht en heerlijkheid. (Lukas 21:27, HSV)
 
Weer die combinatie van wolk en heerlijkheid. En wij gaan deze wolk zien.



Deze blog is eerder verschenen op Sestra.
O ja, het boek De dromer en het slangenmeisje kun je eventueel hier aanschaffen. 

Met gebogen schouders sluipt ze in de buurt van de dorsvloer. De schemering omhelst haar. Wat als ze Boaz nergens ziet, wat als ze per ongeluk een andere man benadert? Het zweet breekt haar uit en ze ruikt de geurige zalf waarmee ze zichzelf zorgvuldig heeft ingesmeerd. Haar ogen dwalen over het veld, over de berg graan, over de mannen die drinken en lachen.
Dan ziet ze hem. Hij streelt zijn baard terwijl hij luistert naar de man naast hem, iets wat hij geregeld doet. Er zitten al grijze strengen door. Ze probeert een goede houding te vinden en klemt de mantel om haar heen. Terwijl ze haar blik op Boaz gericht houdt, wordt het donker.
 
 
Na de dood van haar man laat Ruth alles achter en trekt met haar schoonmoeder Naomi naar een stadje in een onbekend land, met een onzekere toekomst. Eenmaal in Israël zorgt zij voor brood op de plank door aren te zoeken op het land van Boaz, een welgestelde man. Dan bedenkt Naomi een gewaagd plan.
 
Risico
Aan het einde van de oogsttijd, net voor Pinksteren, zegt Naomi tegen Ruth dat ze naar de dorsvloer van Boaz moet gaan: ‘Sla de deken aan zijn voeteneind op en ga liggen. Dan zal hij je zelf vertellen wat je doen moet.’
Ruth lijkt dit zonder kritiek te volgen, maar aangezien ze de afgelopen weken op het land van Boaz heeft doorgebracht, denk ik dat ze inmiddels weet hoe hij in elkaar steekt.
 
Maar toch, als zij ‘s nachts naar de dorsvloer gaat, neemt ze een groot risico. Boaz kan misbruik van haar maken. Ze kan gezien worden door andere mensen. Een prostituee zou in de donkere uren bij een man op het veld gaan liggen, niet een fatsoenlijke vrouw. Het geroddel in Bethlehem zal niet van de lucht zijn.

Isha Chajil 
Ze gaat bij Boaz liggen, maar wat ze vervolgens van hem ontbloot is niet helemaal duidelijk. De één beweert de voeten, de ander de benen, een derde de genitaliën en een vierde beweert dat Ruth zelf wat ging ontbloten. De grondtekst is hierover niet eenduidig, misschien heeft de schrijver dat expres gedaan om de lezer te prikkelen.
 
Als Boaz ’s nachts wakker wordt, schrikt hij zich de rambam. Ruth maakt zichzelf bekend, maar in plaats van te wachten tot Boaz zegt wat ze doen moet - zoals Naomi haar gezegd heeft - neemt ze zelf initiatief en vertelt Boaz wat híj doen moet: ‘Spreid uw vleugels over uw dienares uit, want u bent de losser.' Of, zoals wij het tegenwoordig zouden zeggen: 'Trouw met mij.'
Dan vindt Boaz zijn tong terug. Hij noemt haar een isha chajil. Dit zijn grote woorden die blijk geven van zijn respect voor Ruth.

Deugdzaam 
Net als zoveel Hebreeuwse woorden heeft ook chajil meerdere betekenissen: krachtig, machtig, doeltreffend, vermogend, strijdbaar en dapper. Als zelfstandig naamwoord betekent het onder andere kracht, macht, rijkdom en leger. In de Bijbel wordt het woord chajil geregeld gebruikt voor het leger of om dappere, strijdbare mannen te omschrijven.
 
Maar als in de Bijbel dit woord op een vrouw slaat, veranderen de Bijbelvertalers het in ‘deugdzaam’. Misschien is het in de christelijke cultuur of samenleving gewenst dat vrouwen deugdzaam zijn, God vraagt iets anders van ons. Tenminste van Ruth die midden in de nacht aan Boaz voeten gaat liggen, niet echt een deugdzame actie.
 
​Beter dan zeven zonen
Isha chajil kan betekenen krachtige vrouw, machtige vrouw, doeltreffende vrouw, vermogende vrouw, strijdbare vrouw en dappere vrouw. Of een combinatie hiervan. Volgens Boaz is Ruth zo’n soort vrouw. En wel omdat ze, voor het belang van de familie van haar gestorven man als een prostituee in de donkere nacht aan zijn voeten gaat liggen en zegt wat hij doen moet.
 
Door Ruths gewaagde actie verandert haar leven drastisch. Van een arme, allochtone weduwe wordt ze de vrouw van een vermogend man en moeder van een zoon. Daarmee wordt zij een voorouder van koning David en Jezus de Messias.
De buurvrouwen prijzen de God van Israël als de jongen geboren is. Ze zeggen tegen Naomi dat haar schoondochter beter is voor haar dan zeven zonen. Ruth heeft een ongekende positieve invloed op Naomi’s leven.

Over Marg Mowczko
Marg Mowczko woont in het noorden van Sydney, Australië, in een huis die ze deelt met drie generaties van haar familie. Ze gelooft intens dat als wij in Christus zijn we deel uitmaken van een nieuwe schepping en onderdeel zijn van een gemeente waar oude sociale paradigma’s van hiërarchieën en kasten- of klassensystemen geen plek hebben (2 Korinthe 5:17, Galaten 3:28).
Marg heeft een BTh van het Australian College of Ministries en een MA met specialisatie in de vroege Christelijke en Joodse studies van de Macquarie University.